Lynxen en artisjokken in Italie

Lopend langs een lange laan vol naaldbomen, zag ik aan mijn linkerhand al de Etruskische necropolis van Cerveteri liggen. Allemaal ronde grafheuvels, met gras begroeid, een soort hobbit-huisjes. Theoretisch gezien kon ik er zo in lopen, ware het niet dat er allerlei borden stonden met ‘instortingsgevaar!’. Ik dacht: wat raar dat het park niet omheind is, in Nederland zou zoiets toch algauw door hangjongeren in beslag genomen worden. Eenmaal bij de echte ingang aangekomen, bleek dat wat ik gezien had, het ‘onbelangrijke’ deel van het park was. Nederland zou toch maar wat blij zijn met een rijtje graven uit de 7e eeuw voor Christus, maar hier is het allemaal relatief. In het park zelf waren namelijk nog grotere grafheuvels (7e tot 4e eeuw voor Chr), alle toegankelijk gemaakt met lange ijzeren trappen, die ofwel eerst de heuvel op gingen en dan recht naar beneden erin, ofwel die je naar een lange gang leidden van enorme tufstenen blokken, uitkomend in het binnenste van de graven. In de schaarse verlichting kon je meestal een grote kamer ontwaren, vaak versierd met stenen dwarsbalken, alsof het hout was. Via een boog kwam de grote kamer uit op een kleinere kamer. Hierin en in allemaal donkere nissen waren stenen bedstedes vervaardigd, sommige met een halfronde bovenkant (voor vrouwen?) en andere met driehoekige hoofdeindes (voor mannen?). Hier en daar was, cirkelend tussen de heuvels, nog een verdwaald karrespoor te zien, uitgegroefd door de enorme bronzen wielen van de wagens die de overleden Etrusken vervoerden. In het mooiste graf waren allemaal polychrome reliefs te zien van gebruiksvoorwerpen en andere dingen uit het dagelijks leven: scharen, een stukje touw, pannen en huisdieren. Je familieleden moesten immers van alles voorzien zijn in het hiernamaals. In de nissen waren bedden met luxe roodfluwelen, eveneens in steen uitgevoerde, kussentjes. Aan alles werd gedacht.

Teruglopend over een ruiterpad naar het dorp overdacht ik mijn eerste onderzoeksweek in Rome. De eerste dag bij het Vaticaan brulden de Zwitserse gardisten in helblauwe uniforms mij toe dat daar waar ik naar binnen wilde toch echt niet de ingang was. Tot ik zei dat ik in de bibliotheek wilde werken en zij opeens poeslief lachten. Na registratie bleek alles automatisch te gaan in het Vaticaan, met 1 pasje openden alle deuren zich en ook de Zwitserse gardisten salueerden dat het een lieve lust was, zodra ze mijn magneetstrip in het oog kregen. In de bibliotheek, een lange overwelfde zaal vol fresco’s, waren ze uiterst aardig en gemoedelijk. Mensen uit vele naties werkten samen met broeders van allerlei ordes en zusters met zwarte haarnetjes door hun paardenstaarten heen geweven. In het cafe middenin het Vaticaan ging het er zelfs zo gemoedelijk aan toe dat er Bob Marley gedraaid werd, toch een wat vreemde gewaarwording tussen al die vrome types.

Aangekomen in het dorp, bleek er een artisjokkenfeest aan de gang te zijn. Ik verbaas mij nergens meer over.

Deze week een bezoek gebracht aan de Accademia dei Lincei, de wetenschappelijke academie van de lynx-ogigen, waar Galileo ook lid van was begin 17e eeuw. Van alle kanten keken de geschilderde lynxen mij aan met hun kraaloogjes, op plafonds, muren, houten banken, tafels, vloeren… De leeszaal was omringd door oude houten boekenkasten, waarboven met koperen letters te lezen stond wat zich in de kasten bevond: filosofie, geografie, matematica… Maarliefst 9 zalen telde de bibliotheek, alle bedekt met fresco’s en met rondom op alle muren de portretten van de grootste humanisten uit de geschiedenis, ook heel wat Nederlanders (waaronder Heinsius, Vossius, Lipsius en natuurlijk Erasmus). Verspreid stonden bustes, enorme wereldbollen en andere wetenschappelijke instrumenten. Een hele inspirerende omgeving.

Een vruchtbaar verblijf met veel brieven van Florentijnse edelen aan hun Romeinse standgenoten of hogeren. ‘Ik kus u nederig de voeten.’
Ik was niet van plan deze blog te schrijven tijdens dit korte verblijf in de hoofdstad, maar al lopend door al deze schoonheden, kon ik ze jullie toch ook niet onthouden. En er waren er nog veel meer: de prachtige Cosmati-mozaïekvloer uit 1230 in Anagni en de Romeinse stad Ostia antica, teveel om op te noemen, maar voor de liefhebbers hier de foto’s:

Etruskische necropolis Cerveteri:

http://www.facebook.com/album.php?aid=343822&id=739042558&l=4e534b8038

Anagni (middeleeuws stadje) en Ostia antica (Romeinse stad):

http://www.facebook.com/album.php?aid=342039&id=739042558&l=4c1328705f