netwerken

Morgen ga ik aan mijn laatste week in Florence beginnen. Ik vind het wel jammer om weer weg te gaan, want in Nederland is het zo lastig (lees: onmogelijk) om aan de bronnen te komen waar ik nu mee bezig ben. Bovendien was ik dit keer veel beter voorbereid op de muggen-invasie met de klamboe van Tamara’s Afrika-reis (moet goed zijn!) en de beste anti-muggensprays die ik kon vinden. Verder altijd lange kleding gedragen in het NIKI (ze steken nog iets minder vaak door je kleding heen dan op je blote huid) en zo was het best te doen. De anderen (die uiteraard minder goed voorbereid waren) zijn al helemaal kriegel geworden van die rotbeesten. Het ergste is ook dat ze er de hele dag door zijn (ook in de bibliotheek!) en niet alleen ’s avonds zoals in Nederland.

Maar ik heb genoeg bronnen kunnen verzamelen om mijn scriptie te gaan schrijven in Nederland (het is alleen zo heerlijk om erin te duiken en er is altijd meer) en daar kan ik tenminste weer lekker fietsen en Sjoerd en jullie allemaal zien! De eekhoorns en egels in de tuin, de verse pesto, de perensap, de heerlijke pasta’s en het naar echte vruchten smakende ijs zal ik missen. Maar ik zie nu al uit naar het Nederlandse brood.....

Ik heb uiteindelijk heel veel situaties kunnen ontdekken waarin Michelangelo Buonarroti il Giovane als bemiddelingsfiguur optrad om artiesten bij hoger geplaatste personen aan te bevelen of om de correspondentie tussen de hoger geplaatste mensen en de artiesten te regelen, omdat deze vanwege hun te grote sociale klassenverschil niet rechtstreeks met elkaar konden communiceren. Mijn doel is nu om zijn rol als bemiddelingspersoon te reconstrueren binnen het culturele domein waarin hij zich begaf. Hij opereerde als bemiddelingspersoon voor schilders, musici en andere personen die in relatie stonden tot de Medici, het pauselijk hof van Maffeo Barberini (Urbanus VIII) en al zijn broers en neven (nepotisme vierde natuurlijk hoogtij in die tijd, dus zij hadden allemaal ook hoge posities) en andere kardinalen in Rome.
Deze week ga ik naar het instituut van de Amerikanen om daar te praten met een jonge vrouw die net wat publicaties op dit terrein heeft uitgebracht. Zij concentreert zich vooral op de Romeinse kringen en daarom wil ik me meer op Florence en omstreken concentreren. Gelukkig had de groothertog uit de Medici-familie ook vaak een heleboel neven en andere familieleden op hoge posities, dus dat komt wel goed....

Het onderzoeken van deze netwerken is heel leuk, omdat Michelangelo Buonarroti il Giovane om aan de verzoeken van de lager geplaatste personen te voldoen vaak ook weer allerlei andere mensen raadpleegde. Met al deze mensen moest hij zorgen een goed contact te onderhouden (regelmatig informeren naar hun gezondheid, hen feliciteren als ze promotie gemaakt hadden, hen laten groeten door anderen) want als aan één van deze rituele kwesties niet werd voldaan, kreeg hij een boze brief, die als hij niet uitkeek het einde van zijn relatie met die persoon betekende. Daarnaast was hij niet altijd zelf de bemiddelingspersoon. Af en toe trad hij zelf als opdrachtgever op (bijvoorbeeld voor de fresco’s in zijn huis en andere kunstwerken die daar te vinden zijn) en nog vaker was hij zelf de artiest, die theaterstukken en gedichten voor de Medici, de Gonzaga’s in Mantua en de pauselijke familie schreef. Ook vroeg hij vaak om gunsten voor zijn familieleden via andere bemiddelingspersonen, en in deze situaties stelde hij zich net zo nederig op als de artiesten dit normaal gezien bij hem deden. Hij had dus een driedubbele rol!

Maar goed, dit netwerk-verhaal zal ik aflsuiten, voordat het te ingewikkeld wordt allemaal. Dit weekend was ik in Volterra, alweer een Etruskische stad op een heuvel! De stad zelf is eigenlijk geheel Middeleeuws en de Etruskische vondsten staan in het museum. De Etruskische cultuur stond helemaal in het teken van het leven in het hiernamaals en daarom stond op de urnen vaak ook de tocht naar het hiernamaals afgebeeld, dit keer op erg mooi bewaard gebleven urnen, niet de afgesleten exemplaren die wel eens elders in Europa opduiken. Ook de avonturen van Odysseus waren mooi afgebeeld en het echtpaar, dat als deksel van een urn gediend heeft (zie foto’s). In het stadje was ook nog een leuk paleis, gevuld met voorwerpen uit de 18e eeuw, onder andere Chinese tekeningen op rijstpapier (ik wist niet dat dit bestond...). Er waren zelfs meubels van rijstpapier, maar die waren zo teer, dat je er niks serieus op kon zetten volgens de museummedewerkers. Aan het einde van de tocht stuitte ik op een geheimzinnig zwart figuur en volgens de in het Nederlands vertaalde handleiding was dit niet ‘zwarte piet’, maar een geheime bediende van de paus!